جمله nام الگوی عددی با استفاده از شکل و یا سری اعداد داده شده

جمله nام الگوی عددی - درس در خانه

یکی از چیزهای که همون ابتدای فصل سوم کتاب ریاضی هفتم باهاش آشنا میشیم، الگوهای عددی هستن. همون جوری که از اسمشون مشخصه، الگوی عددی یعنی یه سری عدد داریم که طبق یک الگوی مشخصی تکرار میشن. ما باید بلد باشیم که جمله nام الگوی عددی رو بدست بیاریم. معمولا توی سوالات از ما میخوان…


چطوری جمله nام الگوی عددی رو بدست بیاریم؟

یکی از چیزهای که همون ابتدای فصل سوم کتاب ریاضی هفتم باهاش آشنا میشیم، الگوهای عددی هستن. همون جوری که از اسمشون مشخصه، الگوی عددی یعنی یه سری عدد داریم که طبق یک الگوی مشخصی تکرار میشن. ما باید بلد باشیم که جمله nام الگوی عددی رو بدست بیاریم. معمولا توی سوالات از ما میخوان که طبق الگو پیش بریم و چند جمله بعدی رو خودمون بنویسیم. بذارید یه مثال ساده بزنم:

۲  ,   ۴   ,  ۶  ,  ۸  , …?…  ,  …?…  ,  …?…

به اعداد بالا توجه کنید. کاملا مشخص میشه که عددها دارن ۲ تا ۲ تا زیاد میشن. پس اگه بخوایم طبق همین الگو پیش بریم باید توی جاهای خالی به ترتیب ۱۰ و ۱۲ و ۱۴ بنویسم.

این که هرکدوم ازین عددها جمله چندم الگوی ما هستن، فقط نیاز داره که شمردن بلد باشیم!!! عدد ۲ جمله اول ، عدد ۴ جمله دوم ، عدد ۶ جمله سوم و الی آخر. این مساله به این آسونی رو چرا گفتم!؟ واسه اینکه به شما بگم جمله nام یعنی چی. به شکل زیر دقت کنید:

جمله nام الگوی عددی - مساله چوب کبریت ها - درس در خانه

سه تا شکل اول الگو رو که خودش کشیده و به راحتی میتونیم بشماریم که هرکدوم چندتا چوب کبریت داره و توی جدول بنویسم. اما اگه از ما بخوان که مثلا بگیم شکل ۱۰۰ ام چندتا چوب کبریت داره، مسلما ما بیکار نیستیم که بیام شکل بکشیم و بعدش بشماریم! تازه اگه درست شکلش رو بکشیم. خب پس چیکار کنیم !؟ اینجاست که ما باید یه رابطه ریاضی بر اساس شماره شکل بدست بیاریم که تا بهش گفتیم تعداد چوب کبریت های شکل ۱۰۰ام رو میخوایم ، خیلی سریع به ما بگه چندتاست. به اون رابطه ی ریاضی میگن، جمله nام الگوی عددی .

حالا بیایم جمله nام تعداد چوب کبریت ها رو بدست بیاریم. اولین کارمون اینه که تعداد چوب کبریت هایی که توی همین سه تا شکل میبینیم بشماریم و جدولش رو کامل کنیم:

جمله nام الگوی عددی - جدول تعداد چوب کبریت ها - درس در خانه

خب حالا مشخص میشه که تعداد چوب کبریت ها داره ۲ تا ۲ تا زیاد میشه. بنابراین شکل چهارم ۹ تا ، شکل پنجم ۱۱ تا ، شکل ششم ۱۳ تا و …. تا میرسیم به شکل nام . واسه شکل nام باید همون رابطه ی ریاضی که بهتون گفتم رو بدست بیاریم. با این روشی که میخوام به شما یاد بدم توی ۹۰درصد مساله ها به راحتی میتونید جمله nام رو بدست بیارید. اما اون روش چیه ؟؟؟

روش بدست آوردن جمله nام الگوی عددی

اگه یک الگوی عددی داشته باشم که هر عدد اون با یک مقدار ثابتی جمع میشه و عدد بعدی بدست میاد، میتونیم از فرمول زیر استفاده کنیم:

(مقدار ثابت − جمله اول) + n × مقدار ثابت = جمله nام

مثلا برای مسئله چوب کبریت ها عددها ۲ تا ۲ تا زیاد میشه، پس یعنی اون مقدار ثابت عدد ۲ هست. اگه جمله اول (یعنی ۳) رو منهای ۲ کنیم جواب ، ۱ میشه. پس جمله nام میشه : ۲n+1

الان که جمله nام رو بدست آوردیم، اگه بخوایم بفهمیم شکل ۱۰۰ام چندتا چوب کبریت داره فقط کافیه مقدار n رو ۱۰۰ بذاریم:

۲۰۱ = ۱ + ۱۰۰ × ۲ = تعداد چوب کبریت شکل ۱۰۰ام

چندتا مثال دیگه میزنم تا این مساله رو به خوبی یاد بگیرین.

مثال : در الگوهای عددی زیر جمله nام را بدست آوردید.

۲  ,  ۴  ,  ۶  ,  ۸   , ….

عددها ۲ تا ۲ تا زیاد میشن و جمله اول (۲) منهای مقدار ثابت (۲) مساوی صفر میشه.
پس جمله nام : ۲n

۳  ,  ۶  ,  ۹  ,  ۱۲   , ….

عددها ۳ تا ۳ تا زیاد میشن و جمله اول (۳) منهای مقدار ثابت (۳) مساوی صفر میشه.
پس جمله nام : ۳n

۶  ,  ۱۰  ,  ۱۴  ,  ۱۸   , ….

عددها ۴ تا ۴ تا زیاد میشن و جمله اول (۶) منهای مقدار ثابت (۴) مساوی ۲+ میشه.
پس جمله nام : ۲+۴n

۳  ,  ۸  ,  ۱۳  ,  ۱۸   , ….

عددها ۵ تا ۵ تا زیاد میشن و جمله اول (۳) منهای مقدار ثابت (۵) مساوی ۲- میشه.
پس جمله nام : ۲−۵n

۱  ,  ۸  ,  ۱۵  ,  ۲۲   , ….

عددها ۷ تا ۷ تا زیاد میشن و جمله اول (۱) منهای مقدار ثابت (۷) مساوی ۶- میشه.
پس جمله nام : ۶−۷n

چندتا الگو که حتما باید بلد باشید!

الگوی اعداد ۰ و ۲ و ۶ و ۱۲ و ۲۰ و … به صورت (n(n-1 است. چون این اعداد رو میتونیم به صورت زیر بازنویسی کنیم:

۰×۱=۰

۱×۲=۲

۲×۳=۶

۳×۴=۱۲

۴×۵=۲۰

اگه همین اعداد بالایی از ۲ شروع شده باشن یعنی به صورت ۲ و ۶ و ۱۲ و ۲۰ و … باشن الگو به صورت (n(n+1 میشه

این دوتا رو خوب یاد بگیرید چون خیلی پرکاربرد هستن. بذارید یک مثال هم بزنیم

مثال : الگوی اعداد ۲ و ۴ و ۸ و ۱۴ و … را بدست آورید.

پاسخ : ابتدا این اعداد رو به صورت زیر بازنویسی می کنیم:

۲+۰

۲+۲

۲+۶

۲+۱۲=۱۴

همانطور که ملاحظه می کنید الگوی ۰ و ۲ و ۶ و ۱۲ در این اعداد موجود است تنها با این تفاوت که بعلاوه ۲ هم شده. پس شما هم الگوی گفته شده رو باید با عدد ۲ جمع کنید. یعنی جواب به صورت ۲+(n(n-1 میشه. خیلی راحت!

جمله n ام الگوهای درجه دوم

یکی دیگه از الگوهایی که زیاد سوال میشه به صورت زیر هست:

۵  ,  ۸  ,  ۱۳  ,  ۲۰   ,   ۲۹  , …

به طریقه بدست اومدن اعداد در این الگو توجه کنید.

۲۹۲۰۱۳۸۵
۲۰۱۳۸۵۵
در این مدل سوالات عددهایی که هر دفعه به عدد قبلی اضافه میشه، دارای الگوی مشخصی هستن. در این سوال اون عددهای قرمز رنگ همه شون دوتا دوتا دارن زیاد میشن.
در این جور مسائل یک فرمول براتون میگم که راحت و سریع بتونید جمله nام رو بدست بیارید.
بدست آوردن الگو
در این فرمول منظور از جمله اول که همون ۵ هست و a یعنی اولین عدد قرمز رنگ a=3  و d یعنی عددهای قرمز چندتا چندتا زیاد میشن؟ توی این سوال ۲تا ۲ تا زیاد میشن.پس d=2 با قرار دادن این عددها در فرمول و کمی مرتب سازی ، جمله nام بدست میاد.
در نهایت این رابطه به صورت زیر خواهد شد:
مثال : فرمول جمله nام الگوی عددی زیر را بدست آورید.
۱   ,  ۷   ,   ۱۹    ,  ۳۷  , …
پاسخ : ملاحظه می شود که اولی با ۶ جمع شده (a=6)، دومی با ۱۲ جمع شده‌ و سومی با ۱۸ جمع شده. بنابراین این اعداد دارن ۶تا۶تا زیاد میشن (d=6) و اولین جمله هم که ۱ است.
با استفاده از فرمول گفته شده داریم:


پیشنهاد میکنم درس های زیر رو مطالعه کنید:

امیدوارم که مطالب این درس براتون مفید باشه. در صورتی که سوالی دارید می توانید از بخش فرستادن دیدگاه آن را با ما در میان گذاشته و جواب سوال خود را در کمترین زمان ممکن (حداکثر 24 ساعت) مشاهده کنید.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

287 دیدگاه در “جمله nام الگوی عددی با استفاده از شکل و یا سری اعداد داده شده”

  1. سلام خسته نباشید عالی بود و مفید فقط از کجا بفهمیم باید منهای چه عددی یا به علاوه چه عددی بشه من متوجه شدم که مثلا اگه ۶تا ۶ تا بره جلو ۶ پایه ثابته و از ۶ تا ۱۲ مثلا میشه جمله اول ۶ پس ۶ منهای جمله اول میشه که n هست ولی اینکه بدوم به علاوه یا منهای چی میشه رو چیکار کنم؟ باید تک تک منهای و جمع کنم تا درست شه؟

    1. سلام مثلا الگو ۴ و ۷ و ۱۰ و … را درنظر بگیرید. چون ۳ تا ۳تا جلو میره پس 3n داریم. جمله اول مهمه. چون جمله اول ۴ هست پس باید 3n بعلاوه 1 بشه تا جمله اولش ۴ بدست بیاد.
      4n+1
      بقیه جملات خود به خود درست میشه

    1. برای بدست اوردن جمله 10 ام دنباله باید به جای n عدد 10 را قرار دهیم:
      5n-3=5*(10)-3=50-3=47
      *: علامت ضرب هست
      مثلا 5 ضرب در 10 را در کامپیوتر به صورت 10*5 نشان میدهند یعنی همون 5×10

    1. برای بدست اوردن جمله پنجم به جای n قرار میدیم 5 یعنی :
      4n-4=4*(5)-4=20-4=16

    2. در الگوی شمارش۴تا ۴تا عدد بعد از ۲۴ جای خالی می باشند کلاس سوم دبستان

    1. این سوال مربوط به دنباله هست؟
      یا جمع جبری؟
      احتمالا جمع جبری باشه:
      اگر پشت یک عدد علامت منفی باشه اون عدد رو می خونی بعد میگیم قرض
      مثلا 8- میشه 8 تا قرض
      اگر پشت یک عدد + باشه اون عدد رو میخونیم و میگیم پول مثلا 4+ میشه 4 تا پول
      در مرحله بعدی کل قرض ها رو با هم جمع میکنیم(فقط قرض ها رو با هم )
      و همینطور کل پول ها رو هم با هم جمع می کنیم (فقط پول ها رو با هم )
      و اخر کار کل پول ها رو از کل قرض ها کم میکنیم .

      خب 2 تا پول داریم
      5 تا قرض داریم
      باز 10 تا قرض داریم
      16 تا هم پول داریم
      کل قرض هامون چقدر میشه؟؟
      خب 5 تا قرض داریم و 10 تا هم قرض داریم پس کل قرض هامون میشه 5+10 =15 تا قرض یعنی 15-
      کل پول هامون چقدر میشه؟؟
      2 تا پول داریم و 16 تا پول که رو هم میشه 2+16 =18 تا پول یا 18+
      خب حالا باید کل قرض ها رو از کل پول ها کم کنیم که میشه:
      18 تا پول منهای 15 تا قرض که میشه 15-18 =3+ تا پول

    1. 10-9=1
      12-10=2
      15-12=3
      19-15=4
      میبینیم که اختلاف جملات دنباله حسابی میده یعنی 1و2و3و4و….
      در این دنباله هندسی a=1 و d=1 هست. اگر تو فرمول جمع n جمله از این تصاعد این مقادیر رو قرار بدیم داریم:
      n/2*(2a+(n-1)d) =n/2*(2*1+(n-1)*1) =n/2*(n+2-1)=n/2(n+1)
      حالا ه جای n باید قرار بدیم n-1 :
      2/(n-1) *(n+1-1)=
      2/(n-1) *(n)
      حالا برای بدست اوردن مقادیر سری اصلی باید فرمول رو با عدد ۹ جمع کنیم
      برای توضیح بیشتر به کامنت سه تا پایینی مراجعه کنید سوال ها عین هم هستند

  2. جمله n الگوی عددی زیر را بنویسید
    ۱ ۱ ۳ ۲ ۵ ۳
    —, —, —, —, —, —,…
    ۳ ۲ ۵ ۳ ۷ ۴

    جمله nام =?

    1. معمولان برای پیدا کردن فرمول کلی دنباله باید به ارتباط بین جملات و شماره دنباله توجه کنیم :
      اگر دقت کنید :
      7-4=3
      12-7=5
      19-12=7
      اگر به حاصل تفریق جملات متوالی دقت کنیم می بینیم که حاصل تفریق جمله n ام از جمله n+1 ام یک تصاعد حسابی درست میکنه یعنی :
      …و7و5و3
      اگر باز هم دقت کنیم میبینم که مثلا برای رسیدن به جمله سوم در دنباله اصلی (یعنی عدد 12)داریم:
      4+(3+5)
      برای رسیدن به 19 که جمله چهار م هست باید :
      4+(3+5+7)
      اگر بخوام نتیجه رو بگم ،
      یعنی برای رسیدن به جمله nام دنباله اصلی باید به عدد 4، حاصل جمع n-1 جمله (یک جمله کمتر) از دنباله 3,5,7,…, رو اضافه کنیم
      حاصل جمع n جمله از یک دنباله حسابی از فرمول زیر بدست میاید:
      حاصل جمع n جمله از یک دنباله حسابی با قدر نسبت d و جمله اول a برابر است با :
      n/2*(2a+(n-1)d)
      در دنباله 3و5و7 داریم :
      d=2
      a=3
      پس میشه :
      n/2*(2*3+(n-1)*2) = n/2*(6+(n-1)*2)) =n*(n+2) =n^2+2n
      خب اگر الان تو این فرمول به جای n قرار بدیم 1 به ما عدد 3 رو میده
      اگر به جای n قرار بدیم 2 به ما عدد 8 رو میده یعنی حاصل جمع 3+5
      اگر به جای n قرار بدیم 3 به ما 15 میده یعنی حاصل جمع 3+5+7
      خب
      این فرمول n جمله از دنباله 3و5و7 رو جمع میکنه اما ما گفتیم که برای پیدا کردن هر جمله در دنباله اصلی باید
      حاصل جمع n-1 جمله از این دنباله رو با هم جمع کنیم و حاصل رو به 4 اضافه کنیم:
      پس در فرمول n^2+2n بدست آمده باید به جای n قرار بدیم n-1 پس فرمول میشه :
      (n-1)^2 +2*(n-1)
      حالا این فرمول رو با عدد چهار جمع میکنیم :
      {(n-1)^2 +2*(n-1)}+4

    1. هرجمله از ضرب کردن عدد 2 به توان (شماره جمله-1) در عدد 9 بدست میاید
      یعنی
      9*(n-1)^2
      ^ : یعنی به توانه

    1. جمله اول 5*1
      جمله دوم 5*2
      جمله سوم5*4
      جمله چهارم5*8
      همون طور که دیده میشه تمام جملات ضریب 5 را دارند
      پس اگر فرمولی پیدا کنیم که اگر در آن فرمول 1 بگزاریم به جای n به ما 1 بده
      اگر 2 بگذاریم به جای n به ما 2 بده
      اگر 3 بگذاریم به جای n به ما 4 بده
      اگر 4 بگذاریم به جای n به ما 8 بده
      و سپس این فرمول بدست آمده رو در 5 ضرب کنیم فرمول سری داده شده به دست می اید

      اگر 2 را به توان (شماره جمله منهای 1) بکنیم و در 5 ضرب کنیم فرمول سری بدست می اید

      پس

      5×2^(n-1)
      ^ : در کامپیوتر توان رو با این علامت نشون می دهند
      مثلا : a به توان 6 میشود A^6

  3. سلام
    الگوی شکل رنگی زیر چیه؟
    …،۴،۸،۱۶
    شکل اول ۴ تا رنگی و ۵ تا بدون رنگ
    شکل دوم ۸ تا رنگی و ۸ تا بدون رنگ
    شکل سوم ۱۶ تا رنگی و ۹ تا بدون رنگ